کاش می‌شد تنها بود و کاش می‌شد چیزی ندانست و کاش می‌شد گوشه‌ای نشست و...

تمام غم و درد و خشم آن شنبه تلخ، انگار دود شد و رفت هوا... شبی پر از خستگی و خشم و اندوه را می‌گذراندم. تمام روز گذشته‌ام را به گفت و گوهایی غمبار با دوستان گذرانده بودم...

چشم باز کرده بودم با صدای زنگ تلفن یکی از دوستان که می‌خواست خبر را بگوید. پیش از آنکه بخوابم خبر را فهمیده بودم. شب قبل؛ خستگی خبر از پا انداختم. بیدار که شدم و خبر را شنیدم دوباره داغ دلم تازه شد. دوستانم یکی یکی تا شب تماس می‌گرفتند... یکی می‌پرسید چه کار کنیم؟ می‌گفتم می‌نشینیم گوشه‌ای و چهار سال را به مطالعه می‌گذرانیم و خودمان را تقویت می‌کنیم. آن دیگری می‌گفت کدام کتاب؟ می‌گفتم این همه کتاب همدیگر که نخوانده‌ایم و اگر هم نشد آن قدر وقت داریم که بتوانیم یاد بگیریم کتابی را به زبان انگلیسی مثلا بخوانیم. یکی دیگر تماس می‌گرفت و با آرامش خود دلداری می‌داد و می‌گفت همه چیز که تمام نشده، یکی دیگر به شوخی می‌گفت تا دوباره تماس بگیرم فکر مردن نکن، خودم به آن یکی دوست می‌گفتم اگر می‌تواند برود به یک کشور دیگر... تمام روز و شب گذشت به به گفتن و شنیدن با دوستانی که اگر نبودند معلوم نبود چطور می‌توانستم این شوک را تحمل کنم...و گذشت به به فکر کردن به اینکه نباید این‌قدر زود قافیه را باخت و نباید حتی این‌قدر زود به قضاوت نشست...

واقعا اگر روزی دوستانم نباشند چه خاکی باید بر سر بریزم؟ نه! نمی‌شود تنها بود... من به دوستانم زنده‌ام... به دوستان مهربانم زنده‌ام...

شب را خسته افتادم روبروی صفحه آبی کامپیوتری که بیش از همیشه برایم غریبه بود... دنیای مجاز راهم نمی‌داد... نمی‌دانستم چه مشکلی پیش آمده... بالاخره خسته شدم... خودم را انداختم روی صندلی بادی آبی رنگ کم بادی که هدیه بهترین دوستانم بود. فرو رفتم توی پلاستیک گرم و آبی رنگی که آرام آرام بادش خالی می‌شد وانگار او هم داشت کم کمک جان می‌داد... خوابم برد...

پنج صبح خیس از عرق از خواب... نپریدم... انگار کابوسها هم خسته تر از آن بودند که بتوانند کسی را از خواب بپرانند... روی صندلی بادی که دیگر نفسی برایش نمانده بود نشستم... کمی از نوشیدنی شب قبل ته لیوان روی میز مانده بود... گرم و بد طعم... سر کشیدمش که گلوی خشکم کمی تازه شود... سیگاری گیراندم و دوباره به فکر فرو رفتم... پای کامپیوتر که رفتم هنوز هم دنیای مجاز راهم نمی‌داد... نگران شدم که نکند دیگر نشود پناه برد به این دنیای تلخ شده به کاممان... نگران یا نه، کاری پیش نمی‌رفت... نگاهم افتاد به سی‌دی‌های موسیقی که مدتها گوشه‌ای افتاده بودند... گفتم خودم را دوباره با از یادرفته‌ها غافلگیر کنم...

بد نبود... کمی آرامم کرد... اما نه کاملا... ساعتی با صدای کرنبریز گذشت و دقایقی پینک فلوید و کمی بعد آناتما و بیورک... اما... نه!

رفتم سراغ باخ... چند لحظه‌ای به شورم آورد صدای ابوا و زیرکی‌های باخ در خلق شاهکارهایش... صدای ابوا که میان صدای ویلن‌ها پیچ و تاب می‌خورد و هر لحظه از گوشه‌ای غافلگیرم می‌کرد با نوای جدیدی... اما... این هم نه!... خسته‌تر از آن بودم که آن همه شور را تاب بیاورم. باخ فراتر از تحمل آن اندوهی بود که داشتم... احساس کردم باخ به درد آدم‌های خوشبخت می‌خورد و در آن لحظه تنها چیزی که نبودم...

ناگهان در گوشه‌ای چشمم خورد به آبهای سپید... چه زیباست «به تماشای آبهای سپید» رفتن... سی‌دی غبار گرفته را برداشتم.... به خودم لعنتی فرستادم که چرا این‌همه دور مانده‌ام از آن همه شور و علاقه... آن همه تلاشی که کردم برای تهیه سازها... برای آموختنشان... چقدر ارزان دور شدم از آن همه شور... لعنت!

چند لحظه بعد صدای افسانه رثایی توی اتاق پیچید...

پرنده‌ها به تماشای بادها رفتند

دوباره خودم را انداختم روی صندلی بادی بی‌نفس... همان کم‌مانده هوای توی ریه‌های پلاستیکی‌اش بدنم را در خود گرفت... انگار توی گهواره‌ای بودم... آرام آرام تکان می‌خوردم... و انگار هر چه تلخی بود از وجودم دور می‌شد...

نمی‌شود رهایم کنی؟ نمی‌شود همه چیز را پس بدهم... کاش می‌شد ندانست... کاش می‌شد تنها بود... کاش می‌شد اگر هم بود، تنها با دوستان بود... کاش می‌شد، کاش می‌شد، کاش می‌شد آدم‌ها همه آدم بودند... آن قدر آرام شده بودم که فکر می‌کردم همه چیز را می‌شود با مهر پیش برد... فکر می‌کردم هر خشک مغزی که چیزی گفت تنها به او جواب می‌دهم: من هم انسانم... حق دارم آن‌طور که می‌خواهم زندگی کنم... حق دارم آن طور که می‌خواهم بیندیشم... حق دارم با کسانی زندگی کنم که دوست دارم... حق دارم محیط زندگی‌ام را آ‌ن‌طور بسازم که می‌خواهم... و چه خام‌خیالانه همه این افکار در ذهنم چرخ می‌زد... چه کودکانه و چه زیبا... چه زیبا می‌شد، اگر می‌شد به همین سادگی گفت و به همین سادگی زیست و به همین سادگی... اما...

لعنت به آدمیزاد که چه دور کرده خودش را از‌ آنچه بوده... لعنت بر آن اولین مردی که خود را برتر از زن پنداشت... لعنت بر اولین انسانی که خواست قدرتمند باشد... لعنت بر اولین انسانی که خود را مالک هستی نامید... نفرین بر قدرت!

همان لحظه‌ها دوباره آن درد قدیمی آمد سراغم... همیشه وقتی میآید فکر می‌کنم شاید این آخرین بار باشد... لطیف‌تر از آن است که ذهن را از کار بیاندازد و واضح‌تر از آن که نشود دیدش و حسش کرد... آرام دور خودش می‌چرخید... روی صندلی بادی بی‌نفس افتاده بودم...

شکوفه‌ها به تماشای آبهای سپید...

آماده بودم... به خودم گفتم آماده‌ام که بروم... همین ‌جا و همین‌الآن تمام شود همه چیز... گفتم حالا که چیزی ندارم بهترین فرصت است... صدایی گفت شکست خوردی؟ گفتم از چه چیز، در کدام بازی؟گفت پس چرا می‌خواهی بروی؟ گفتم سالهاست می‌خواهم بروم، نمی‌دانم چرا هی گیر می‌افتم... گفت یعنی این حادثه تو را نشکست؟ گفتم این حادثه مسخره‌ترین بازی عمرم بود، بازی‌ای بود که از اول برای شکست واردش شده بودم، کسی نداند خودم که می‌دانم دیگر هیچ امیدی ندارم به این بازی‌ها، بشر تا یادش نیاید که آدم آدم است و یادش نیاید که مهر تنها راه نجاتش است و بشر تا درگیر قدرت باشد در جنون سیاهش به سوی مرگ پیش خواهد رفت... نه! نه امیدی به آزادی این بشر دارم و نه امیدی به سلامتش، اگر نخواهد دست از این جنون منیت و جنون قدرت بشوید... گفت چه شده که بازگشتی به گذشته‌ات؟ مدتها بود که از این حرفها نمی‌زدی، فکر کردم فراموششان کرده‌ای... گفتم چیزی رافراموش نکرده بودم، فقط خواسته بودم کمی در این بازی به کسانی که دوستشان دارم کمک کنم، دیدم کمک کسی چون من به دردشان نمی‌خورد،آنها قدرت می‌خواهند و من هر آنچه از این زهر در وجودم پیدا کنم دور خواهم ریخت، اسیر مهرم حتی اگر عاشق نباشم، حتی اگر عشقی نداشته باشم... هنوز هم دیدن صورت سیاه از دود یک کودک اشکم را در می‌آورد، من این آدمهایی که می‌خواهند با قدرتمند شدن کودکانمان را نجات دهند نمی‌فهمم، اینها همه بهانه‌شان است، من این همه جنون قدرت را نمی‌فهمم، من هنوز می‌خواهم آزادی را با مهر به دست بیاورم، نه با خشم... گفت هوس کردی مسخره‌ات کنند که از این حرفها می‌زنی؟ خودت که خوب می‌دانی حتی کسانی که این‌جور وقت‌ها آفرین‌گویت می‌شوند ته دلشان پوزخند می‌زنند به این حرفهایت... ته دلشان می‌گویند این هم یا دروغ می‌گوید یا دیوانه است و یا... گفتم عاصی شده‌ام که عاصی باشم به عصیان بشر، نه اینکه درگیر این جنون شوم! بگذار مسخره کنند، مگر چیزی هم برای از دست دادن دارم؟ گفت شکست بدجوری از پا انداخته‌ات... گفتم لعنت بر تو! کدام شکست؟ مگر دل بسته بودم به این بازی که بخواهم شکستش را تحمل کنم؟اصلا مگر این بازی برنده‌ای دارد که من بازنده‌اش باشم؟ برنده این بازی بزرگترین بازنده‌ است... در این بازی همه برد را از دست می‌دهند که وارد می‌شوند... من هم سالهاست دیگر چیزی برای شکست ندارم، چیزی برای باختن ندارم جز مهر و شرف، قبول دارم که این دو را نیز دارم می‌بازم، برای همین می‌خواهم بروم... همین حالا، همین‌جا،‌همین لحظه که شکوفه‌ها به تماشای آب‌های سپید می‌روند... من هم که دسته گلی ندارم که به آب بدهم، بگذار این وجود سیاهم را به آب بدهم، شاید آبهای سپید یاد مرا هم پاک کنند... نه! هرچه فکر کنم هم می‌بینم چیزی نبود برای شکست، تلخکام هم اگر باشم به تلخکامی دوستانم است که دل بسته بودند... گفت می‌خواهی رها کنی زندگی را که چه بشود، فکر نمی‌کنی هنوز باید باشی، هنوز کار داری، هنوز بیرون از این بازی کارهایی هست که ناتمام گذاشتی... گفتم چه کار؟ گفت همان بچه‌ها، همان مهر، همین دوستان... گفتم نقطه ضعف گیر آورده‌ای؟گفت اگر نقطه ضعف است این، بله! گفتم یعنی چه که می‌گویی اگر نقطه ضعف است؟گفت گفتم که گفته باشم... گفتم رهایم کن، می‌دانی کجا دست بیخ گلویم بگذاری که دیگر نتوانم چیزی بگویم... گفت می‌دانی که نخواهی رفت و من فقط می‌خواهم همین را به یادت بیاورم، می‌دانی هنوز خارج از این بازی کار زیاد هست و می‌دانم که دیگر به این بازی برنمی‌گردی و بیرون از این بازی خواهی ماند، اما خواهی ماند تا آنچه را که معتقدی بسازی... گفتم شکست نخورده‌ام اما، باز هم می‌گویم... گفتم دراین بازی برد و باختی برای من نبود و حتی همه‌اش باخت بود، مثل وقتی که کتابی را برای بار دهم با یک طرح جلد جدید و نامی دیگر بخری و بعد بخوانی و ببینی همان قبلی است، و فقط بتوانی بخندی به خودت که چرا آن همه تعجیل برای خرید و "کاش چند خط خوانده بودم"‌ها بیایند سراغت، همه‌اش باخت است بازی‌ای که نه قوانینش را قبول داشته باشی و نه جایزه برنده‌اش را بخواهی... گفت می‌دانم که نه دل بسته بودی به بازی و نه بردی در آن متصور بودی، خواستم ببینم هنوز هستی یا نه، آن‌جور که خودت بودی و خواهی بود و جدا از بازیگران این صحنه... گفتم هستم، اگر بگذارند... گفت باید بخواهی، باید بمانی... گفتم...

نغمه دیگر شده بود... سیگارم را نیمه تمام یا شاید تمام، میان باقی سیگارها فرو کردم... یاد جمله «ونه‌گات» افتادم که گفته سیگار کشیدن شرافتمندانه‌ترین راه برای خودکشی است... این جور وقت‌ها یاد حرف آن دوست قدیمی می‌افتم که می‌گفت تو با این وضع قلبت و با این همه سیگار که می‌کشی و حرص که می‌خوری، اگر ورزش هم نمی‌کردی تا به حال صد بار مرده بودی... اگر بود اکنون، حتما گوشم را می‌پیچاند از اینکه یک سال است ورزش هم نمی‌کنم... دلم تنگ شد ناگهان برای آن همه بالا و پایین پریدن و افتخار به اینکه بدون آنکه پایم را خم کنم چند سانت پیشانی‌ام به زمین نزدیکتر می‌شود... یادش به خیر که فکر می‌کردم می‌شود از بیست سالگی آغاز کرد و بالرین شد!

یک چیز را تازه فهمیده‌ام... آدم هر چه بیشتر کار کند وقت بیشتری دارد... آن وقتها همه چیز بهتر بود شاید... همه چیز سر جایش بود و نه ورزش و تئاتر جلوی مطالعه را می‌گرفت و نه موسیقی به کناری می‌افتاد ونه آدم یادش می‌رفت که نباید سربار جامعه‌اش باشد و باید کنار جامعه‌اش باشد... آن وقت‌ها بیشتر معتقد بودم که روی آب خاشاک شناور است و آنچه زنده است و ارزش دارد زیر آب است... آن وقت‌ها بیشتر معتقد بودم زخم را تا مرهم نگذاری درمان نمی‌شود با حتی هزار پارچه که تنها شاید خون را بند بیاورند... باید برگشت... نه... باید دوباره همان جاده را پیدا کرد و همان راه را ادامه داد... برگشت شاید درست نباشد... از همین‌جا باید به همان جاده رفت...

دوباره یاد حرف آنهایی افتادم که می‌گویند شکم سیرم! کاش یک بار بنشینم و ماجرای خریدن سازهایم را و یا دوره‌های تئاتر را و یا... بخواهم بگویم، هر کدام قصه بامزه‌ای می‌شود تا کسی بفهمد آدم می‌تواند بین شکمش و مغزش یکی را انتخاب کند و گرسنه بماند اما ذهنش را گرسنه نگذارد.

بعضی‌ها اسیر قدرت هم نیستند، اسیر شکمند... بعضی‌ها نان می‌خواهند و بعضی گندم... و همیشه آنکه نان می‌خواهد اسیر آنست که گندم دارد... بازی بدیست. هیچ‌وقت قبول نخواهم کرد که باید با شکم سیر لذت هستی را، ذات هستی را درک کرد... لذت شنیدن یک قطعه از باخ را وقتی می‌توان درک کرد که برای به دست آوردنش از ناهارت بگذری!

می‌شود گرسنه هم بود و فهمید... می شود سیر بود و... نمی‌دانم اگر این همه از سر شکم سیر است، پس چرا شکم سیرها این همه دورند... چرا از این همه ماشین که در خیابان پیش می‌رود فقط بعضی‌ها صدای تار علیزاده را به خیابان هدیه می‌کنند؟ احتمالا آن چند تا هم ساعت‌ها جوانی شان را گذاشته‌اند برای خرید آن ماشین و آن ساعتها را با نیرویی که از تار علیزاده گرفته‌اند به کار سخت گذرانده‌اند...

نغمه دیگر شده بود...

نمی‌توانستم سر جایم بند شوم... دلم می‌خواست چیزی بنویسم و آن لحظه را ثبت کنم... جاکن شدم از آغوش گرم بی‌نفس صندلی بادی...

شروع کردم به نوشتن... دلم برای قلم تنگ شده... خسته‌ام از این دکمه‌های بی‌روح... دوباره رفته بودم به آن احساس سالهای دور که آمالم را در جنگلی آرام و بالای کوه جستجو می‌کرد... دلم برای قلم تنگ شده... چقدر بی‌ظرافت می‌نویسم... این دکمه‌ها کلمات را خشن و بی‌روح می کنند...

نغمه دیگر شده بود...

دامن کشان ساقی می‌خواران

از کنار یاران مست و گیسو افشان می‌گریزد...

با توام رفیق... رها کن خودت را... گوهر جای دیگری پنهانست... بدجور به دلم افتاده که راه را اشتباه می‌رویم... به دلم اعتماد کنم یا...

بخش اول:

به علت تغییر شغل

مقدار معتنابهی کتاب و لوح‌فشرده! صوتی و تصویری و کاغذ سیاه‌شده(دستنوشته سابق با موضوعات مختلف) در اسرع وقت به فروش می‌رسد. از متقاضیان تقاضا می‌شود پیشنهادات و انتقادات خودشان را برای خودشان نگه دارند. ورق برگشته...

بخش دوم:

راستشو بخواین... ر.اعتمادی منم... این چند سال هم شعرای گروه بلک کتس رو من می‌گفتم. آلبوم جدیدم هم همین هفته میاد تو بازار... با صدای شهره...

بخش سوم:

برای اجرای نمایشنامه مکبث به تعدادی بازیگر مردپوش برای ایفای نقش مکبث در سالن خانمها و تعدادی بازیگر زن‌پوش برای ایفای نقش لیدی مکبث در سالن آقایان و تعدادی کفن‌پوش برای محافظت از سالن تئاتر نیازمندیم.

بخش چهارم:

ــ می‌بخشید قربان... اوین کدوم طرفه؟

ــ چیه... می‌خوای بری اتاق بگیری؟ چرا نمی‌ری هتلای ارزونتر؟ هتل لاله هم خوبه... هتل استقلال هم هست.

ــ نه دوست عزیز... می‌خوام برم روبروش شهربازی... من گیاهخوارم.

بخش پنجم:

من خرگوشم... شما چطور؟

بخش ششم:

واحد شمارش هفده میلیون چیست؟

الف) نفر

ب) رأس

ج) هیچکدام

د) هرکدام

بخش هفتم:

ــ می‌بخشید دوست عزیز... تئاتر شهر کدوم طرفه؟

ــ مگه بازم اجرا داره؟

ــ نه قربان... می‌خوام برم سر قبر پدرم.

بخش هشتم:

یکی بود یکی نبود.

در روزگاران قدیم کشوری بود به نام ایران...

بخش نهم:

ــ آقا... کارت شناسایی لطفا...

ــ بله؟ برای چی؟

ــ به قیافتون می خوره یا هنر خونده باشین و یا اینکه وبلاگ نویس باشین...

ــ نه آقا... چه حرفیه؟ من؟ من علفخوارم قربان... اصلا من چه میدونم اونترنت چیه...

بخش دهم:

ــ مامان انتقاد یعنی چی؟

ــ یعنی مرگ پسرم.

ــ بابا آزادی یعنی چی؟

ــ یعنی مرگ دخترم.

ــ مامان پیشرفت یعنی چی؟

ــ یعنی مرگ پسرم.

ــ بابا حقوق بشر چیه؟

ــ چیزی نیست. مرگه دخترم.

ــ مامان شرافت یعنی چی؟

ــ یعنی مرگ پسرم.

ــ بابا...

مامان و بابا با هم: عجبا... خودتون برین یه دایرة المعارف چاپ 86 بردارین بخونین دیگه...

بخش دهم:

این وبلاگ در اعتراض به خریت خران و گاویت گاوان و بلبلیت بلبلان و خرگوشیت خرگوشان و ماهیت ماهیان!، تا اطلاع ثانوی همچنان به روز خواهد شد...

بخش دهم:

من آنم که رُستَم بُوَد پهلوان...

بخش دهم:

ــ آقا چرا سه تا بخش دهم دارین؟

ــ مگه یک انسان متعهد چند تا انگشت داره؟ هان؟ چی خیال کردی؟ فکر کردی من هم مثل تو بی‌تعهدم؟ کور خوندی... انسان اون جوری خلق شده که نیاز بوده... مگه شما خودت برادر خواهر نداری؟ مگه دین و ایمون نداری؟ مگه شرف نداری؟ یعنی چی؟ خیال کردی من هم غربزده ام... ای عامل استکبار... ای عامل استعمال... ای عامل استخبار... ای جاسوس ... از ده بیشتر بشمرم؟ وطن‌فروش... بگیرینش... این غربزده رو...

بخش دهم:

از تمامی عوامل استفعالی از جمله استکباری، استعماری، استثماری، استعمالی، استخباری، استسنادی، استعلافی، استمدادی و دیگر عوامل نام نبرده، تقاضا می‌شود در اسرع وقت مشت محکمی بر دهان ما بکوبند. شاید عقلمان سرجایش آمد و فهمیدیم از چه رو هفده میلیون... و به چه علت چگونه....

ای روزگار غدار!

البته باز هم با تاخیر آنچنانی در این‌باره می‌نویسم. اما چون قصد خبررسانی هم ندارم(دوستان عزیز، شما که فکر نمی‌کنید وبلاگ من بتواند یک وبلاگ خبررسان خوب باشد؟ خودم هم چنین فکری نمی‌کنم... اصلا فکرش را بکنید: خبر به من برسد، آن هم از طریق وبلاگهای دیگر، خودم خبر را بخوانم، اگر شوک‌آور بود از شوک ناشی از خبر بیرون بیایم، اگر ذوق‌آور بود از دست‌افشانی فارغ شوم، بعدیادم بیفتد هنوز تلفن اشغال است و وسط روز است و ممکن است کسی زنگ بزند، بعد بیایم و دیسکانکت شوم، بعددوباره یادم بیفتد که هنوز کلی کار داشتم، دوباره کانکت شوم، بعد بنشینم و فکر کنم که نیازی هست من هم به این خبر لینک بدهم یا اینکه دوستان خودشان قبلا باخبر شده‌اند، بعد فکر کنم بدنیست اگر در حاشیه خبر خودم هم چیزی بنویسم، بعد صفحه ورد را باز کنم و ناگهان سیستم هنگ کند و مجبور شوم آن‌را خاموش کنم ودوباره برگردم و بعد... نه! فکرش را هم نمی‌شود کرد)

خلاصه، خواستم بگویم بدگویان وشورچشمان و کلیه عوامل استفعالی و تمام رسانه‌های داخلی و خارجی که قلبشان می‌تپد برای آنکمه من خواننده‌شان باشم، نتوانستند طاقت بیاورند و ببیند که من یک روزنامه گیر آورده‌ام که بخوانم... خلاصه اینکه

اقبال

توقیف شد.

حال من هم بسیار گرفته شد. با آنکه صفحه فرهنگی‌اش چنگی به دلم نمی‌زد و بر خلاف شرق که از گلن‌گولد مطلب چاپ می‌کرد، اقبال زياد سراغ اين‌جور مطالب نمی‌رفت(بی‌انصاف هم نباید بود... اما انصافا هیچ‌وقت این صفحه راضی‌ام نکرد. تا نظر خوانندگان دیگر چه باشد) اما صفحات سیاسی و اجتماعی‌اش را بسیار دوست می‌داشتم و مشتری پر و پا قرص صفحه آخرش بودم...

قهوه تلخ را که نگو و نپرس... حیف که از آن خیلی زودتر محروم شدم. بخش « زیر هرم سبز» و « آن سوی مه» و « اتاق تیتر» هم که جای خود داشتند. ستون « با روزگاران» احمد شیرزاد هم اغلب اوقات حسابی خواندنی بود.

حالا من مانده‌ام و دوباره بی روزنامه‌گی مفرط... آن روزی نیم ساعت را هم که برای خرید روزنامه از پای کامپیوتر بلند می‌شدم بیرون می‌رفتم از دست دادم...

دیروز هم که رفته بودم تیتر اول روزنامه‌ها را بخوانم، صدای نخراشیده پسر جوانی به گوشم رسید که گفت((بستنش! دلت خنک شد...)) اول خواستم قیافه بگیرم که ای از تکنولوژی به دور! خودم خبر دارم. اما بعد فهمیدم که احتمالا خواسته متلکی گفته باشد تا یک آدم ضد ارزشی مثل من را بچزاند. بعد فکر کردم حالا چرا دلم خنک شده باشد!!! خلاصه اول که نفهمیدم منظورش چه بود... قیافه‌ام که به بعضی‌ها نمی‌رود... گرچه این یک هفته حوصله نداشتم صورتم را اصلاح کنم، اما هنوز ریشم قبضه نشده! عطر هم زده بودم... عینک هم به چشمم بود. کیف هم دستم بود. دمپایی هم پایم نبود. خلاصه اینکه نفهمیدم دل آدم اصولا در چه مواقعی خنک می‌شود و در چه مواقعی می‌سوزد... باید بروم و معلمهای آن پسر جوان را پیدا کنم و تذکری راجع به آنکه چطور باید مثلهای فارسی را به جوانان آموزش بدهند که درست و به موقع از آنها استفاده کنند بدهم.

راستی! این چند وقت که ما مدرسه نبودیم، معلم‌ها پیشرفته شده‌اند؟ ما یک دبیر ادبیات نفرت‌انگیز داشتیم که می‌گفت هدایت روانی بوده و بلانسبت، فروغ فاسد بوده(ببخشید! منظوری ندارم. حرف آن حضرت استاد بود.) شاملو هم که هیچ‌وقت از فهرست او حذف نمی‌شد. آن اواخر داغ کرده بود و می‌گفت فردوسی هم ناقص می‌زده... خلاصه آینکه از هر جا ولش می‌کردید روی «کمدی الهی»‌فرود می‌آمد و «ایلیاد» و «ادیسه» ... نه اینکه اینها بد باشند. اما دیگر شورش را در‌آورده بود. البته از برکت وجود موجود کم‌خردی مثل آن استاد که تا دلتان بخواهد فحش به ما یاد داد و تا دلتان نخواهد ادبیات نوین و کهن فارسی را زیر سوال برد، چند تن از هم‌کلاسی‌های سرمایه‌دارمان دانته‌خوان شدند. باز هم دستش درد نکند. امیدوارم بازنشسته شده باشد تا کمتر بتواند زیرآب ادبیات نوین را بزند. (البته از معلم‌های خوب عذر می‌خواهم... می‌دانم که اغلب معلم‌های امروز حسابی به شاگردانشان می‌رسند. خودم هم چند تا رفیق معلم دارم، که انصافا تومنی هفت صنار با معلم‌های دوران تحصیل خودمان فرق دارند. حالا لطفا یک وقت معلم‌های خوب دوران تحصیل خودمان و معلم‌های خوب این دوران به دل نگیرند. سپاسگزار همه زحماتشان هستیم.)

لطفا نپرسید این اشاره به دوران تحصیل چه ربطی به توقیف روزنامه اقبال داشت. لابد یک ربطی داشته دیگر! اصلا خواستم بگويم آموزش غلط نتيجه‌اش می‌شود اين که بعدا همان شاگردان می‌آيند و روزنامه‌های خوب را توقيف می‌کنند.

خلاصه... امکانش هست شما دوستان لطف کنید و یک روزنامه خوب دیگر که قابل اعتماد هم باشد به من معرفی کنید؟ اقبال که از ما روگردانده کرده شد.

البته لطفا کیهان را پیشنهاد نکنید... چون سطح قابل اعتماد بودنش بالاتر از شعور من است می‌ترسم بیش از حد خبررسانی شوم جوش بیاورم. راستش را بخواهید اصلا برایم جالب نیست که کسی با هر سطح شعوری «هاینریش بل» را نویسنده کتب غیراخلاقی(اخلاق را تعریف کنید و شکل آن‌را بکشید) معرفی کند و یا بگوید بعضی کتابها رابطه محرم و نامحرم را عادی جلوه می‌دهند.

تصورش را بکنید:

هانس دستانش را در جستجوی دستان ماری روی میز حرکت داد. ماری دستش را پس کشید و گفت: هانس! ما هنوز به هم محرم نیستیم.

یا مثلا این یکی:

آئورلیانو بوئندیا از پشت میزبار نگاهی به دختر جوانی که چند صندلی آن سوتر نشسته بود انداخت و در دلش گت: یه نظر حلاله!

باز جای شکرش باقی است که مدعی نشده‌اند خواندن کتابهای ونه‌گات برای خانمها اشکال دارد و ویرجینیا ولف چون به تمام مردان ایرانی نامحرم است، خواندن کتابهایش برای آقایان مورددار است.«اوریانا فالاچي» هم که حسابش جداست... هم خودش نامحرم بوده و هم با مرد نامحرم گفتگو کرده...

چه بگویم؟ کیهان گفته بود بعضی کتابها روابط محرم و نامحرم را عادی جلوه می‌دهند و گرنه خود من برای نوشتن هیچ کدام از داستانهایم بین شخصیت‌ها صیغه محرمیت جاری نکرده‌ام! جای آگوستین قدیس خالی که اینها در تفکرات عقب مانده و ضدزن کت او را هم بسته‌اند.

بگذریم... باز کار از خرک در رفت... حسابی دلخورم... نمی‌دانم چرا، ولی اقبال بین تمام روزنامه‌هایی که می‌خواندم برایم یک جذابیت دیگری داشت.

دوستان فعال در روزنامه اقبال، صمیمانه سپاسگزار تمام تلاشهایتان هستم و به شما تبریک می‌گویم و از شما تشکر می‌کنم که حقیقت را به مصلحت نفروختید، حتی به قیمت توقیف روزنامه‌تان.

به امید آنکه دوباره خواننده نوشته‌های خوبتان باشیم.

سربلند و پیروز باشید.

خیلی با خودم کلنجار رفتم تا این نوشته را در این شرایط در وبلاگ بگذارم. مدتهاست روند زندگی‌ام دچار اختلال شده, اما این دو روز اختلال زندگی‌ام نیز مختل شده و نتیجه این که هیچ علاقه‌ی ندارم در هوارهایی که همه دارند سر هم می‌کشند شریک بشوم. به هر حال... بگذریم.

آنچه پس از این مقدمه (احتمالا!) می‌خوانید نظر ثابت من نیست!

آن‌چیزی هست که دوست دارم بیندیشم، اما غلبه گاه و بیگاه هیجانات بر ذهنم، مانع از آن می‌شود که بتوانم با اطمینان بگویم آنچه نوشته‌ام اصل نظر من است.

لحظه‌ای دلم می‌خواهد به تحریمیان خرده بگیرم، دمی بعد نوک نیزه را به سوی خودمان می‌گیرم که چرا درست نگاه نکردیم، دمی بعد به آنچه در انتظارمان است فکر می‌کنم، لحظه‌ای تمام وجودم را نگرانی حضور احمدی نژاد و از دست دادن تمام آنچه به دست آورده‌ایم فرا می‌گیرد و لحظه‌ای دیگر هم به سیاست احتمالی هاشمی فکر می‌کنم که ما را در انتخاب بین خودش و احمدی نژاد گیر انداخته، یک لحظه بعد هم می‌گویم، هر چه پیش آمد، آمد... مهم این است که ما از پا ننشینیم.

کنار تمام اینها بگذارید حملات حضوری و غیر حضوری(یعنی تو روی خودم و یا از پای تلفن و یا از طریق دیگران... به هر حال غیر از یک مورد، بقیه هیچ‌کدام یادداشتی نبوده‌اند.) که به خاطراین نوشته‌های اخیرم (که در آنها از قبح و ناکارآمدی خشونت و لزوم رفتن مسیرهای جدی ولی مسالمت‌آمیز را بیان کرده‌ام) دارند خدمتم می‌رسند و باید عرض کنم لطفا نرسند، چون رسیدن و نرسیدنشان هیچ تفاوتی در این عقیده من ایجاد نخواهد کرد و فقط زمانم را خواهند گرفت برای پاسخ دادن به نظری که از اصل رای من رد شده است، یعنی خشونت‌گرایی. من با خشونت مخالفم، حوصله این برچسبها را هم ندارم...چون دیگر جای برچسب ندارم و شده‌ام مثل ماشینهایی که تبلیغ می‌کردند... از یک‌سو من یک تندروی افراطی هستم و از سوی دیگر یک محافظه کار تمام عیار ( هیچ‌کدام را به هیچ وجه نمی‌توانم درک کنم...) و خوشحالم که دوستانی بعد از سالها کشف کردند که من هم محافظه‌کارم. این را خودم نمی‌دانستم. و در ضمن فهمیدم مقابل محافظه‌کاری، ندانم‌کاری و هیجانی عمل کردن قرار می‌گیرد.

به هرحال... با تمام وجود تلاش می‌کنم از این فضاها دور بمانم. آنچه هم در این هفته جاری انجام بدهم علی‌الحساب کاملا مربوط به خودم است. سعی هم می کنم به نوابغ سیاسی که درست از دیروز دنیای سیاست را به اشغال خود در آورده‌اند چندان توجه نکنم، گر چه عقایدشان اگر عقایدشان باشد، برای من کاملا محترم است.

اما کلا با اتفاقاتی که افتاد و برخوردی که از دکتر معین دیدم، بیشتر به او امیدوار شدم. درست است که علی‌الحساب کار از کار گذشته و اگر زودتر هم به این نتیجه رسیده بودم تفاوتی ایجاد نمی‌کرد. یک رای من همان یک رای باقی می‌ماند و بیشتر از آنچه شد هم نمی‌توانستم رای برای دکتر معین جمع‌آوری بکنم. تحلیل تعدادی از دوستان را درباره اشتباهاتمان قبول دارم و تحلیلهای هنوز بیان نشده( شاید هم من ندیده‌ام) درباره کارهای درستی که انجام شد را هم قبول خواهم داشت. ( به نظر من ما در این انتخابات کاملا نباختیم. فرصتی به دست آوردیم برا ی شناختن یکدیگر و برای برطرف شدن کلی از شبهاتمان...البته در این میان به دوستانی که مصرانه می‌خواهند ثابت کنند اصلاحات فایده‌ای ندارد اشاره‌ای ندارم. دلایلشان مدتهاست که برایم غیرقابل قبول شده و دلیل جدید هم که ارائه نداده‌اند. من کاملا با وضع موجود مخالفم، اما با خشونت پیشنهادی دوستان نیز مخالفم. به نظر من گره‌ای نیست که با دست باز نشود، مگر اینکه قصد داشته باشیم با دندان بازش کنیم! این را قبل از اعلام نتیجه مرحله بعد می‌گویم که مطمئن باشید به حرفم اعتقاد دارم و هر که بالا بیاید، باز هم خشونت را راه حل نمی‌دانم.)

خلاصه اینکه، این توضیحات را نمی‌دانم برای چه دادم! شاید برای اینکه دارم تصمیم می گیرم دوباره همان عاصی سابق باشم و زیاد نگران نظرسنجی‌ها! نباشم. به قولی به خیلی‌ها بگویم آن یک دانه هم توئی و من هیچ نیستم. اصولا قرارم در زندگی نبود که اسیر نظرات دیگران بشوم. خوشبختانه هنوز هم نشده‌ام ولی خطرش می‌رود که بشوم. پس تا دیر نشده پیشگیری می‌کنم.(کسی شک دارد، امتحان کند... اساسا در نظر من انسان هیچ چیزی برای از دست دادن ندارد، مگر انسانیت و عشق و آزادی. الباقی یا اصلا مهم نیستند و یا چندان مهم نیستند. هیچ کدام از این سه هم بر دیگری ارجحیت ندارند. وآنچه در مقابل این سه، حال من را به هم می‌زند، قدرت‌طلبی است، که تا دلتان بخواهد این روزها در هر گوشه و کناری مشاهده می‌شود.) خب! باز کار از خرک در رفت... گفتم که، اختلال زندگی‌ام نیز مختل شده... در ادامه نظر من درباره شرایط حاضر نوشته شده، که خواندن و نخواندنش در زندگی هیچ کس تاثیر خاصی نخواهد گذاشت و شاید هم بگذارد. به همین سادگی! خیلی خوب است که بفهمیم مرکز دنیا نیستیم، زباله‌ای در حاشیه‌اش هم نیستیم. همینیم که هستیم. همین‌جا و همین‌طور... با قابلیت تغییر گسترده... تا هر وقت که آماده یادگیری باشیم. تا هر وقت که بتوانیم جلوی آینه بایستیم و برای خودمان شکلک هم در بیاوریم... خلاصه اینکه تا هروقت رگ و پی‌مان پر نشود از تصویری که دیگران می‌خواهند از ما بسازند... که لعنت بر این از خود بیگانگی... یا به قول رفقا، لعنت براین جوگیری مفرط... با تمام وجود از دوستان عزیزم که همیشه خودشان بوده‌اند و هستند تشکر می‌کنم. برا ی من افتخار بزرگی است آشنایی و دوستی با شما...

خب! مقدمه را تمام کنم! بروم سر اصل مطلب (فقط یک نکته: به خاطر آنکه چندان حوصله دقت در بازخوانی متن و ویرایش آن نداشتم، اگر در این متن اشتباهات تایپی و دستوری خاصی می‌بینید، لطفا ببخشید و ممنون خواهم شد اگر تذکر هم بدهید.) :

دلم نمی‌خواهد حرف خاصی درباره نتیجه تلخ انتخابات برای خودمان بگویم. چون نگرانم مبادا به خاطر ناراحتی که دچار آنم ناعادلانه بیش از حد به رفقای طرفدار تحریممان خرده بگیرم.تردید ندارم که خیلی از این دوستان، اگر همراه می‌شدند برد در انتظار ما بود، اما بارها هم تاکید کرده‌ام ما نباید همانند کسانی عمل کنیم که مخالف رفتار و سیاستشان هستیم. دوستان تحریمی از حق مسلم خود استفاده کردند. از نظر من و شاید خیلی از ما٬ چشم‌اندازشان (از تحریم) مه‌آلود بود و حالا هم که تقریبا گامی به آن بحران دلخواه (یعنی افتادن قدرت در دست محافظه‌کاران و یا بنیادگرایان) نزدیک شده‌اند هم، بعید می‌دانم به برنامه خاصی اندیشیده باشند. این را از سر ناراحتی نمی‌گویم، بلکه نتیجه بحثهایم با دوستان طرفدار تحریم است. جواب اغلب این دوستان ساده‌تر از آن بود که نتوان با یک تحلیل خیلی ساده، آن را چشم اندازی مه‌آلود نخواند.

تعداد زیادی از رفقای تحریمی، در پاسخ این سوال که: تحریم قدم اولتان است در سلب مشروعیت از نظامی که مقبولیتی هم نزد اکثریت جامعه ندارد. نتیجه این سلب مشروعیت، یک دستی حکومت و پایان یافتن دوران حضور مشخص اصلاح‌طلبان در ساختار قدرت، و رفتن نظام به سوی بحرانی است که در نتیجه این یکدستی برایش پدید می‌آید. یعنی عمیق‌تر شدن دره بین مردم و حکومت... بنیادگرایان چنانکه از نامشان بر می‌آید، میلی و اصراری بر قبول خواست مردم مبنی بر آزادی و رسیدن به جامعه‌ای حتی با حداقل‌های یک کشور آزاد ندارند. می‌خواهند اندیشه‌های سنتی خود را به جامعه تزریق کنند و اکثریت جامعه هم میلی به پذیرش این شرایط نخواهند داشت و نتیجه بریدن بیشتر مردم از حکومت است و بی‌اعتبار شدن سودبرندگان از وضع موجود.

این به طور تقریبی قدم اول اغلب دوستان تحریمی بوده که البته مدتهاست پدید آمده... سوال من این بود که برای قدم دومتان چه پیش بینی کرده‌اید؟ چه روشی برای مدیریت این بحران به سود مردم به کار خواهید بست... بیشترین پاسخ، نگاهی گنگ بود و شنیدن اینکه حالا قدم اول را برداریم، به قدم دوم هم خواهیم رسید. این را می‌گویم چشم انداز مه‌آلود... کاری که سالهاست برای ما نتیجه‌ای جز شکست نداشته ... گروه دیگر دوستان تحریمی برای قدم دوم خشونت را پیشنهاد می‌کردند. قبلا هم نظرم را راجع به قبح خشونت گفته‌ام. متاسفانه این دوستان هنوز باور نکرده‌اند که آزادی‌خواهان جهان در تلاشند برای خشونت‌زدایی از مبارزات اجتماعی... و هنوز باور نکرده‌اند که مدیریت بحرانی که در پی رفتارهای قهری مورد نیاز است بسیار پیچیده است. ساده اینکه برای مقابله با یک قدرت، نیاز به قدرتی همسنگ خودش است. و این قدرت خود به سادگی پس از پیروزی احتمالی می‌تواند سرکش شده و تبدیل شود به استبدادی دیگر. نمی‌توان به قدرت مردمی نیز دل بست. چرا که مردم همه در یک سطح آگاهی قرار ندارند، مردم همه حاضر به پرداخت هزینه‌های سنگین نیستند، مردم وقتی در پی یک بحران سر به آشوب بگذارند، سرکشی کرده و کنترلشان غیرممکن می‌شود و نتیجه چیزی جز تخریب کشور نخواهد بود. آنچه گروهی از آزادی‌خواهان ایرانی در پی‌آنند، رسیدن به راهکاری عاری از خشونت است برای رهایی از چنگال استبداد اقتدارگرایان... اصلاح‌طلبی یکی از همین راهکارها بود.

به همین خاطر است که می‌گویم دوستان تحریمی، حتی در پی بحران هم به احتمال زیاد از مدیریت آن ناکام بیرون خواهند آمد... و از همین راه است که محل کوچکی برای اعتراض به این دوستان می‌بینم. اما نه آن اعتراضی که این روزها باب شده است.

البته نگذریم از اینکه برخی از این دوستان تحریمی دست پیش گرفته‌اند که پس نیفتند و حالا با چوب مشروعیت بخشی به نظام به جان ما افتاده‌اند.کاش صبر می‌کردند و می‌اندیشیدند که اگر کل آرای دکتر معین هم از نتیجه حذف کنیم، نزدیک به بیست و شش میلیون رای باقی خواهد ماند، که این هم محل بزرگی است برای تبلیغات نظام... این توهم مشروعیت و عدم مشروعیت به ضررمان تمام شد. در تاریکی به دنبال سایه‌ای افتاده بودیم. به فرض که ما هم مشروعیت بخشی کرده باشیم... آزادی خواهی که در ایران نمرده است! هنوز هم صدایی برای اعلام به جهانیان هست... و هنوز هم هیچ کدام از سازمانهای حقوق بشری، به عنوان مثال به خانم عبادی نگفته‌اند که از وضعیت خطزناکی که برای گنجی و زرافشان پیش آمده شکایت نکنید، چون حکومتتان مشروع است.

نکته دیگر اینکه، گیریم حکومتی که در آن اندیشیدن مخالف وضع موجود جرم تلقی می‌شود، در میان مردم هم مقبولیت داشته باشد. قبح رفتار حکومت که زیر سوال نمی‌رود. مردمی که با این بی‌عدالتیها موافق هستند زیر سوال می‌روند.

و رای ما به دکتر معین، رای به کسی بود که حداقل در کلام( بی‌انصاف نباشید. مگر فرصتی هم برای عمل پیش آمد که عهد زیر پا بگذارد؟) مخالف محدودیت و بی‌عدالتی بود. یعنی ما با رایمان به دکتر معین نه تنها وضع موجود را تایید نکردیم، بلکه آن را زیر سوال هم بردیم.

بیایید و این بحث ها را و این انگ خائن زدن‌ها را کنار بگذاریم. نگذاریم، دعوا سر لحاف ملا بشود و ما به جان هم بیفتیم و دیگران به رقص برخیزند از شادی اختلاف ما...

حتی اگر نقد خود من بر رفتار دوستان تحریمی را هم نمی‌پسندید، گرچه نقد را وارد می‌دانم و آن را توهین تلقی نمی‌کنم، اما باز شخصا عذرخواهی می‌کنم.

متاسفانه بازی در اصل خود به ضرر ماتمام شد. هنوز هم بویی از تغییر به مشام نمی‌رسد. تخلفاتی صورت گرفته، اما یا دلایل کم است و یا کسی می‌خواهد اثبات نشوند. راهش هم این نیست که دست به خشونت بزنیم.

فرصت تلخیست... اما خوب است برای آنکه بنشینیم و فکر کنیم به آنچه کردیم.

سوال خود من این است که چند نفر در ایران یک بار اعلامیه جهانی حقوق بشر را خوانده‌اند که بیایند و به همین خاطر مثلا، به کاندیدای جبهه دموکراسی‌خواهی و حقوق بشر رای بدهند؟

زیاد حول این موضوع نمی‌گردم، چرا که دوستان به خوبی در این چند روز به این موضوعات پرداخته‌اند و لازم نیست من هم یک بار دیگر شکاف موجود میان قشر متوسط به بالا و قشر به قولی تحصیلکرده و اقشار دیگر جامعه را بررسی کنم. به هرحال شکاف همیشه و همه جا موجود است. رفتار دکتر معین هم صادقانه بود و از نظر من راهکارهایی را پیشنهاد می‌کردند(او و گروه همراهش) که اگر عملی می‌شدند، ریشه‌ای درمان می‌کردند و نه سطحی. به هر حال، فراموش نکنیم که او می‌توانست با یک پوستر تبلیغاتی که در آن مشغول نماز خواندن است و یا دارد دست رهبر حکومت را می‌بوسد مقدار زیادی رای جمع کند و به قدرت برسد،‌ اما این کار را نکرد. آمده بود رای قشر خاصی را جذب کند،‌ و حمایتشان را داشته باشد، برای آغاز راهی دیگر، و به نظر من تقریبا موفق هم شد. مسئله اینجا بود که رقبا اغلب از موافقین وضع موجود بودند و رای دادن وظیفه شرعی‌شان محسوب می‌شد، ما هم اغلب از مخالفین وضع موجود هستیم‌ و رای دادن را یک دخالت دموکراتیک برای تعیین سرنوشت می‌دانیم. پس طبیعی بود که عده‌ای از ما نخواهند دخالت بکنند. دلایلشان هم برای ما محترم...

مهم این است که این با هم شدن را از دست ندهیم.

انتخابات فرصت خوبی شد که خیلی از ما تجربه‌ای در تحلیل‌های سیاسی به دست بیاوریم.خب! این هم کوله‌باری تجربه...

طرف مقابلمان آن قدر منطقی نخواهد بود که احترامی به ما بگذارد.

اگر بنیادگرایان به قدرت برسند، که شاید کار به جایی بکشد که مجبور شویم حتی همین وضعیت را هم حفظ کنیم. بی‌تردید یک عقب‌گرد وحشتناک در انتظارمان خواهم بود. امیدوارم، وضع طوری نشود که هیجان غالب شود و کار به خشونت بکشد. باید به آنها نشان بدهیم قواعد بازی برای ما بسیار متفاوت است با آنچه که می‌پندارند. و باید نشان بدهیم که نه مانند آنها هستیم و نه رفتار آنها را پیش می‌گیریم و نه به زور متوسل می‌شویم. روش ما باید متفاوت باشد تا نشان دهیم که با آنها مخالفیم.

محافظه‌کاران هم اگر پیروز شوند، چیزی از سختی کار کم نخواهد شد،‌اما اوضاع وحشتناک هم نمی‌شود. مشکل آنجا پدید می‌آید که زیر و رو با هم همخوان نخواهند بود و نمی‌شود درست به نقد کشید.

عقب‌گرد هم در انتظارمان است، اما نه در حدی که به قعر قرون وسطی سقوط کنیم. دفاعی از محافظه‌کاران نمی‌خواهم بکنم، اما در شرایط وخیم موجود، قصد بدگویی بی‌مورد هم ندارم. به هر حال به مرگ گرفته‌اند که به تب راضی شویم. دیگر بسته به خودمان است. شاید حتی به مرگ راضی شدن هم مناسب باشد. شاید هم همان تب راه حل درست باشد.

آنچه به نظر من در این مرحله برای ما مهم است، تجدید قوا، بالا بردن آگاهی خودمان، بالا بردن آگاهی جامعه، پیدا کردن زبانی برای ارتباط بهتر با توده‌ها است و نیز یافتن روشی موثر برای اعمال نفوذ که عاری از خشونت باشد.ما شکست نخورده‌ایم هنوز... اگر به جای بر سر هم کوبیدن،‌ یادمان بماند که همه یک چیز را می‌خواهیم:

آزادی

بیایید اول٬ آزادی یکدیگر را محترم بداریم.

دنیا هم که به آخر نرسیده... با دوستانی که گفته‌اند ترحيم آزادی موافقم. آنچه گفته‌اند انصافا که حق مطلب بود و خوب نشان می‌دهد که چه اتفاقی افتاد.

با اين‌حال٬ به نظر من بهتر‌ است که به این زودی حلوای آزادی را نپزیم. آزادی هنوز زنده است، چون آزادی‌خواهان زنده‌اند.